Khẳng định Huế là “Chiếc nôi” của Áo dài Việt Nam
Phát biểu khai mạc tại hội thảo, Chủ tịch UBND tỉnh Phan Ngọc Thọ cho rằng, Huế từng là Thủ phủ của xứ Đàng Trong vào thời các Chúa Nguyễn, là Kinh đô triều đại Tây Sơn và Nhà Nguyễn, là nơi hội tụ các giá trị văn hóa tinh túy, đặc sắc nhất của cả nước từ mỹ thuật, âm nhạc, kiến trúc, ẩm thực đến trang phục, trong đó có Áo dài truyền thống, lưu lại những giá trị văn hóa di sản tiêu biểu, đặc sắc của vùng đất Kinh kỳ và của dân tộc Việt Nam. Trải qua quá trình hình thành và phát triển của vùng đất Thuận Hóa - Phú Xuân - Thừa Thiên Huế, chiếc Áo dài xứ Huế đã đi qua một chặng đường dài phát triển với nhiều thăng trầm lịch sử. Hình ảnh Áo dài đã được tôn vinh trong các kỳ lễ hội lớn nhỏ và đã trở thành nét văn hóa đặc sắc, riêng có của miền núi Ngự, sông Hương.
Việc tổ chức Hội thảo lần này, trước tiên là một hoạt động nhằm tri ân công lao khai sáng Áo dài Việt Nam của chúa Nguyễn Phúc Khoát; đồng thời, tri ân vua Minh Mạng người có công lớn trong việc phổ biến Áo dài trở thành Quốc phục của Đại Nam. Từ đó, khẳng định Huế là “Chiếc nôi” của Áo dài Việt Nam. Mặt khác, trong bối cảnh hội nhập quốc tế và giao thoa văn hóa ngày càng mạnh mẽ, bên cạnh việc giữ gìn các nét văn hóa truyền thống, Áo dài vẫn có những tiếp biến cách tân để phù hợp với thời đại nhưng Áo dài truyền thống là một phần không thể thiếu trong di sản văn hóa Việt Nam; tuy nhiên, đến nay chưa được chính thức công nhận là di sản văn hóa, vì vậy, hội thảo lần này nhằm tạo tiền đề để xây dựng hồ sơ công nhận Áo dài truyền thống Huế là di sản văn hóa phi vật quốc gia; đề nghị UNESCO công nhận là Di sản văn hóa phi vật thể đại diện của nhân loại.
Phát huy giá trị Áo dài truyền thống Việt Nam, Áo dài Huế
Tại hội thảo, các nhà nghiên cứu, đại biểu đã tích cực trao đổi, thảo luận, có những bài tham luận công phu, tâm huyết khẳng định giá trị Áo dài truyền thống Việt Nam, Áo dài Huế trong bối cảnh hiện nay, đề xuất những ý tưởng, định hướng, để phát triển Áo dài Huế - Áo dài truyền thống Việt Nam, khẳng định Huế là kinh đô Áo dài Việt Nam.
Nhà nghiên cứu Nguyễn Xuân Hoa, nguyên Giám đốc Sở Văn hóa và Thông tin trong bài tham luận của mình đã khẳng định, "Trang phục áo dài Việt Nam sản sinh từ kinh thành Phú Xuân - Huế đã dần dần thay thế các trang phục cổ truyền của xứ Đàng Ngoài, từng bước được điều chỉnh để trở thành trang phục chung cho đàn ông và đàn bà Việt Nam. Trải qua nhiều năm thăng trầm cùng thế cuộc, từ chiếc nôi ở xứ Huế, Áo dài Việt Nam trở thành một biểu tượng về bản sắc văn hóa của trang phục Việt, vừa trang trọng, vừa mang tính độc sáng, không lẫn vào đâu khi sánh vai cùng các biểu tượng văn hóa trang phục đa dạng của toàn cầu".
Họa sĩ Nguyễn Đức Bình, Chủ nhiệm Câu lạc bộ Đình làng Việt đã khái quát, nhận diện bản sắc Áo dài của đàn ông Việt. Nhấn mạnh những nguyên nhân khiến áo dài của đàn ông (áo ngũ thân) bị lãng quên từ giai đoạn sau 1954 đến nay; nêu lên thực trạng mặc áo dài hiện nay và đưa ra các giải pháp bảo vệ và phát huy giá trị di sản Áo dài Huế.
TS.Phan Thanh Hải, Giám đốc Sở Văn hóa và Thể thao đã đưa ra những tư liệu phản ánh bối cảnh lịch sử, công cuộc cải cách trang phục dưới thời Võ Vương Nguyễn Phúc Khoát và Vua Minh Mạng. Đồng thời chứng minh việc cải cách trang phục nhằm mục đích thể hiện tư tưởng thống nhất, tự chủ về văn hóa của triều đại; tạo cơ sở quan trọng cho sự hình thành, phát triển chiếc Áo dài và dần chính thức trở thành quốc phục của dân tộc Việt Nam trong lịch sử.
Phát biểu kết luận tại hội thảo, Chủ tịch UBND tỉnh Phan Ngọc Thọ đánh giá cao những trao đổi, thảo luận, góp ý mang tính xây dựng, có tính khoa học cao nhằm hướng đến xây dựng thương hiệu “Huế-Kinh đô Áo dài Việt Nam”. Trong thời gian tới tỉnh sẽ triển khai các giải pháp để khích lệ, cổ vũ người dân mặc Áo dài truyền thống không chỉ trong các dịp lễ nghi mà có thể mở rộng trong các sinh hoạt cộng đồng, để tôn thêm vẻ đẹp cho thiên nhiên, phong cảnh và con người Huế; làm cho Huế đẹp hơn, nên thơ hơn, khẳng định áo dài là quốc phục Việt Nam.
"Thời gian qua, tỉnh đã triển khai nhiều giải pháp, phát động nhiều chương trình để lan tỏa nét đẹp văn hóa Huế qua trang phục Áo dài truyền thống. Tôi đã có thư ngỏ vận động cán bộ công sở, giáo viên, học sinh, sinh viên trên toàn tỉnh cùng mặc Áo dài ít nhất 2 ngày/tuần; miễn phí vé tham quan di sản Huế đối với phụ nữ mặc Áo dài truyền thống trong các ngày lễ, tết. Tới đây, bản thân tôi sẽ mặc áo dài trong các cuộc tiếp đại sứ nước ngoài đến thăm và làm việc tại Huế nhằm quảng bá giá trị văn hóa Áo dài truyền thống Huế cũng như làm gương để cán bộ, công viên chức noi theo", Chủ tịch UBND tỉnh khẳng định.